Merhaba,
İlk yaptığım gözlemden sonra epey zaman geçmiş olsa da yeni bir ötegezegen gözlemini nihayet tamamlayabildim. Aslında bu geçen sürede geçiş gözlemelerine devam ettim ancak net bir veri analizi yapamadım. Bunda hem yeni alınan CCD kameranın karakteristiğini öğrenmek için bir süre geçmesi gerekliliği hem de veri işleme konusunda biraz daha tecrübe ihtiyacı etkili oldu. Ancak 18. Ulusal Gökyüzü Gözlem Şenliği esnasında İstanbul’a göre çok daha iyi koşullar altında yeni bir gözlem yapabilme olanağı yakaladım. Çalışma ile ilgili detaylara geçmeden önce geçiş eğrisine bir göz atalım;
Qatar-1 b Gezegeni Geçiş Grafiği (Detaylar için Grafiğe Tıklayın)
Geçiş yapan gezegenin adı Qatar-1 b. Yaklaşık Jupiter kütlesinde bir gaz devi. Etrafında döndüğü yıldızın adı ise GSC 04240-00470. Gezegenin bizim bakış açımıza göre yıldızın önünden geçmesi yaklaşık 97 dakika sürüyor. Tutulmayı göstermek için yapılması gereken de bu 97 dakika boyunca yıldızın fotoğrafını çekerek “aperture photometry” yöntemiyle yıldızdan gelen ışığın ölçümünü yapmak. Bu sayede gelen ışıktaki azalmayı izleyebilmek mümkün oluyor. “Aperture photometry” yöntemini uygulayabilmek için, ışığını ölçeceğimiz yıldızın yanısıra en az bir (bu çalışmada 2 adet kullanıldı) referans yıldıza ihtiyacımız olacaktır. Yapılan işlem, hedef yıldızla referans yıldızların parlaklığını karşılaştırmaktan ibaret. Bu çalışmayı yapabilmek için muhtelif yazılımlardan yardım almak mümkün. Qatar-1 b gözlemi için Astroart 5.0 yazılımını kullandım. (Bir önceki geçiş için IRIS’i kullanmıştım)
Gelelim çalışmanın detaylarına. Işık ölçümü yapılan ve referans olarak kullanılan yıldızlara ait ilk kare aşağıdaki gibi;
GSC 04240-00470 ve Referans Yıldızlar (Büyük Hali için Fotoğrafa Tıklayın)
Bu karedeki poz süresi 60sn. 120 Adet Light kareyle beraber Flat, Dark, Bias ve Flat-Dark kareler de toplandı ve Astroart yardımıyla işlendi. Diğer detaylar aşağıda;
Yıldız Adı: GSC 04240-00470
Görünen Kadir: 12.84
Gezegen Adı: Qatar-1 b
Yer: Saklıkent / Antalya
Tarih: 22.08.2015
Geçiş Başlangıcı: 02:40
Geçiş Ortası: 03:29
Geçiş Bitişi: 04:17
İlk Kare: 02:30
Son Kare: 04:35
Poz Süresi: 60 sn
Toplam Kare: 120
Bias Kare: 50
Flat Kare: 50
Flat-Dark Kare: 50
Dark Kare: 15
Teleskop (Görüntüleme): Celestron C9.25
Teleskop (Kılavuz): Vixen A70LF
Kundak: Skywatcher EQ6 Syntrek
Kamera (Görüntüleme): ATIK 420M
Kamera (Kılavuz): ZWO ASI 120M
Filtre: ZWO UV/IR Blok
Odak Düşürücü: Antares F6.3
Tüm Kareler İçin CDD Sensör Sıcaklığı: -5 C
Binning: 1×1
Analizde Kullanılan SGB Değerleri: 15, 2, 25
Yazılımlar: Nebulosity, Astroart, GIMP, Cartes Du Ciel
Bu çalışmanın, yaklaşık 13. kadirden yıldızlarla ve nispeten büyük gezegenlerle tutarlı ışık ölçümleri yapılabileceğinin gösterilmesi açısından önemli olduğunu düşünüyorum. Bundan sonra bu tür gözlemleri tekrarlayarak sürdürülebilir bir ölçüm sistemi kurmaya odaklanmak gerekecektir.
Bir sonraki yazıda görüşmek üzere…