Merhaba,
11 Mayıs cumartesi gecesi bir Wolf-Rayet yıldızı olan HD193793 (WR140) ve A7V spektrum tipine sahip Alderamin (Alpha Cephei) yıldızı ile spektroskopi denemeleri yaptım. Bu yazıda, yapılan çalışmaya dair detayları paylaşacağım.
Teknik detaylara geçmeden önce Wolf-Rayet yıldızları hakkında Türkçe vikipedi sitesinden alınan şu bilgileri paylaşmak yararlı olacaktır;
Wolf-Rayet yıldızları (ayrıca WR yıldızları), evrim geçirmiş olağanüstü büyüklükteki (20 güneş kütlesinden fazla) yıldızlardır, ve kütlelerini 2000 km/s hızına ulaşabilen çok yeğin yıldız rüzgârı nedeniyle kaybetmektedirler. Kendi yıldızımız kütlesinin her yıl 10-14‘ünü kaybederken, Wolf-Rayet yıldızlarında bu değer 10-5 güneş kütlesidir. Bu yıldız türlerinin sıcaklığı genelde 25.000 ile 50.000 K arasındadır.
İlk kez 1866 yılında Charles Wolf ve Georges Rayet tarafından keşfedilen bu tür yıldızlar için, 2 boyutlu tayf sınıflamasına sonradan iki alt grup eklenmiştir. Buna göre:
- WC → WC4-WC9 tayflarında C ve O’nin salma çizgileri daha baskın olan WR yıldızları.
- WN → WN2-WN9 tayflarında N ve He’un salma çizgileri daha baskın olan WR yıldızları.
(Kaynak: http://tr.wikipedia.org/wiki/Wolf-Rayet_y%C4%B1ld%C4%B1z%C4%B1)
Yazıya konu olan HD193793 yıldızı (WR140) WC7 tipi bir yıldız ve C hatları barındırmaktadır. Parlaklığı yaklaşık 7 civarında olduğundan, kullanılabilir bir spektrum görüntüsü elde edebilmek için 20 sn’lik poz sürelerine çıkmak gerekti. Veriye ulaşmak için; 6 inch Ritchey-Chretien teleskop, değiştirilmiş EOS400d ve staranalyser filtre ile ISO 1600 hızında 20 sn’lik 41 kare yakalandı. Çekim esnasında kaydırma yöntemi kullanıldı. Sonuç karelerinin yaklaşık yarısı, 25’er adet karanlık kare, düz kare, bias kare ile işlenerek birleştirildi ve aşağıdaki sonuç elde edildi;
HD193793 – Büyük Hali için Tıklayınız
Dosya RSpec yazılımı ile kalibre edildiğinde sonuç aşağıdaki gibi oldu;
HD193793 – Spektrum Grafiği (Büyük Hali İçin Tıklayınız)
11 Mayıs gecesinin diğer hedefi de Alderamin yıldızıydı. Kullanılabilir veri elde edebilmek için ISO 1600 hızıyla, 2,5 sn’lik 49 aydınlık kare, yine 25’er adet karanlık, düz, bias kare ile işlenerek birleştirildi ve aşağıdaki sonuca ulaşıldı;
Alderamin (Büyük Hali İçin Tıklayınız)
Görüldüğü gibi yıldız nispeten parlak olduğundan, soğurma çizgileri de net biçimde görülebiliyor. Sonuç dosyası yine RSpec ile işlenerek aşağıdaki grafik elde edildi;
Alderamin – Spektrum Grafiği (Büyük Hali İçin Tıklayınız)
Detayları öğrendikçe bu çalışmalar daha da keyifli bir hal almaya başladı. Ancak yakın zamanda staranalyser’ın çözümleme gücü yetmemeye başlayacak gibi görünüyor.
Görüşmek Üzere,
